امروزه استفاده از فناوری های مبتنی بر ویپ (VOIP) یا تلفن تحت شبکه در بسیاری از شرکت ها و دفاتر رایج شده است. این مراکز تلفنی جدید و قدرتمند که در حقیقت نوعی سانترال IP بشمار میروند سرویس های پیشرفته مخابراتی را با قابلیتهای بیشتری نسبت به سانترال های قدیمی و سنتی ارائه میدهند. از مرکز تلفن های شبکه که به IPPBX یا مرکز تلفن VOIP مصطلح هستند میتوان به الستیکس (Elastix) و محصول CUCM سیسکو اشاره نمود. سیستم تلفنی الستیکس امکانات بیشماری داشته و بصورت رایگان ارائه میشود. از قابلیتهای این مرکز تلفن قدرتمند میتوان به ضبط مکالمات تلفن، فکس نرم افزاری، صندوق صوتی، تشکیل اتاق کنفرانس، منشی دیجیتال یا IVR و انتقال تماس اشاره نمود. آخرین ورژن الستیکس نسخه 4 بوده و از این به بعد توسط تیم پشتیبانی آن در ورژن های جدید با نام ایزابل ادامه خواهد داد. ویپ (VOIP) یا Voice Over IP که به تلفن تحت شبکه نیز شهرت دارد به تکنولوژی و سرویس هایی اشاره دارد که با استفاده از بستر شبکه و یا اینترنت، انتقال صدا و مکالمات تلفنی رو میسر نموده و صرفه اقتصادی نیز به همراه دارد. در سیستم تلفنی VOIP تماس های تلفنی بر خلاف تلفن های سنتی که آنالوگ میباشند بصورت دیجیتال و از طریق پروتکل TCP/IP در بستر شبکه جابجا میشود و دیگر مجبور به استفاده از سیم مسی برای اتصال و ارتباط تلفنی نخواهیم بود.
خیلی از شرکتهایی که دارای شعب و دفاتر مختلف در شهر یا کشورهای مختلف میباشند با نصب و راه اندازی سیستم VOIP در داخل و یا بین دفاتر خود، ارتباطات تلفنی خود را برقرار میکنند که صرفه اقتصادی بسیاری برای آنها به همراه دارد. در ارتباطات تلفنی VOIP محدودیت جغرافیایی مطرح نمی باشد و تنها لازمه ارتباط تلفنی ویپ، ارتباط شبکه ای پایدار بین دو یا چند نقطه میباشد. مزیتی که در سیستمهای تلفنی VOIP وجود دارد در صورت وجود کابل کشی در شبکه برای اتصال تلفن های ویپ به شبکه دیگر نیاز به کابل کشی مجدد نبوده و امکان اتصال تلفن ویپ به کابل شبکه موجود وجود دارد. به عبارت دیگر کامیپوتر و تلفن ip موجود از طریق یک کابل شبکه واحد، همزمان به شبکه متصل میشوند.
مرکز تلفن تحت شبکه (IPPBX)
هسته اصلی معماری voip را IPPBX تشکیل میدهد. IPPBX از سانترال های تلفن سنتی ایده خود را گرفته اند. در سانترال تلفن که به PBX نیز معروف هستند از یک طرف خطوط تلفن شهری وارد این دستگاه شده و سپس خطوط داخلی از طرف دیگر از طریق تلفن به PBX متصل میشوند.PBX در این میان نقش واسط و مدیریت تماس ها را بین داخل و خارج سازمان ایفا میکند. در IPPBX که به آن مرکز تماس IP هم گفته میشود بجای اینکه از یک PBX سخت افزاری و غیرهوشمند برای مدیریت تماس ها استفاده شود از یک مرکز تماس مبتنی بر پروتکل IP که قابلیت پیاده سازی روی سرور را دارد استفاده میشود. در IPPBX میتوان تعداد نامحدود داخلی در شبکه تعریف نمود ، هزینه کابل کشی بسیار کاهش میابد و امکان ارتباط تلفنی صوتی و تصویری بین شعب و دفاتر یک سازمان با استفاده از بستر شبکه و اینترنت میسر میشود. از قابلیتهایی که مرکز تماس تلفن IP دراختیار ما میگذارد میتوان به امکان برگزاری کنفرانس تصویری بین چند نفر، قابلیت ضبط مکالمات، امکان ایجاد و تعریف پاسخگویی خودکار یا IVR، تعریف موزیک انتظار، انتقال تماس به شماره ای خاص، قابلیت فکس سرور مجازی برای داخلی ها و موارد دیگر اشاره کرد.
معرفی Cisco Unified Communication
Cisco Unified Communication یا سیسکو UC یک سیستم ارتباطی ip-based بوده که صدا، تصویر، دیتا و برنامه ها را با خود مجتمع کرده است. با راهکار UC سیسکو مرزهای جغرافیایی برداشته شده و افراد در مکانهای مختلف توانایی تماس صوتی و تصویری امن با یکدیگر را خواهند داشت. هدف Cisco UC اتصال افراد با یکدیگر از طریق گوشی تلفن، تبلت و کامپیوتر جهت استفاده از سرویسهای Collaboratoion (تماس تلفنی، ویدئو کنفرانسینگ، voice mail، دسکتاپ شیریرنگ، پیام رسانی) فارغ از مکان آنها میباشد. این امر به راحتی باعث توسعه بیزینس سازمانها به دلیل ارتباطات یکپارچه و راحتتر افراد در داخل و خارج از سازمان میشود. معماری Cisco UC در 4 لایه خلاصه میشود:
- لایه Infrastructure: این لایه تلفیقی از سوئیچ، روتر و voice gateway ها میباشد. این لایه وظیفه انتقال صوت، تصویر و دیتا را بین شبکه های مختلف به عهده دارد.
- لایه مدیریت تماس (call control): این لایه وظیفه call-processing (پردازش تماس) و مدیریت نرم افزار CUCM را به عهده دارد.
- لایه Application که بوسیله برنامه هایی مانند Cisco unity و Cisco Jabber توانایی این را دارند تا از هرجایی در شبکه قابلیتهای بیشتری را به مجموعه قابلیتهای Cisco UC به کاربر نهایی اعطا کند.
- لایه Endpoint: این لایه Application را به کاربر تحویل میدهد که شامل آی پی فون و نرم افزار آی پی فون میباشد. Cisco UC از پروتکلهای مختلفی برای اتصال تجهیزات آی پی فون مانند SCCP,H.323 و Sip پشتیبانی میکند.
سیسکو CUCM
CUCM یا Cisco Unified Communications Manager مرکز تلفن پیشرفته سیسکو بوده و پایه و اساس سرویس های Collabration سیسکو میباشد. محصول Cisco CUCM با فراهم آوردن ارتباطات صوتی، تصویری و دیتا بر مبنای IP سالهاست که در صنعت Collabration ، ارتباطات و همچنین ویدئو کنفرانس بعنوان شرکت پیشرو جایگاه خود را حفظ کرده است. نام قبلی CUCM سیسکو Unified CallManager میباشد. CUCM که هسته اصلی راهکار Cisco Collabration میباشد پلتفرم پیشرفته کنترل تماس و ارتباطات یکپارچه سیسکو بوده و میتوان گفت قدرتمندترین سیستم تلفنی VOIP میباشد. یکی از نقاط قوت CUCM سازگاری کامل آن با تجهیزات، سوئیچ های سیسکو و یکپارچگی با دیگر محصولات سیسکو میباشد. طبق گزارشات گارتنر سیسکو سالهاست که لیدر محصولات Unified Communications میباشد. CUCM هسته اصلی پردازش تماس های تلفنی VOIP ومسیریابی تماس ها میباشد.
قابلیت های مرکز تلفن CUCM
- پردازش تماس تلفنی : شامل آغاز تماس، مسیریابی تماس و پایان دادن به تماسها میباشد.
- مدیریت Signaling: ایجاد Signaling بین آی پی فونها، gatewayها و...که به آن call control میگوییم.
- مدیریت Dial plan: این بخش شامل لیستهای قابل برنامه ریزی است که CUCM برای Call-Routing از آن بهره میبرد.
- مدیریت Hold، ترانسفر، فوروارد، کنفرانس، speed dial، redial، Call park و خیلی قابلیتهای دیگر آی پی فونها
- قابلیت بک آپ و ریستور (restore) دیتابیس CUCM
-
قابلیت صف تماس (Call Queuing)
-
قابلیت integrate شدن با راهکارهای بیزینسی سیسکو مانند webex, سیسکو jabber و Cisco Contact Center
-
قابلیت پیاده سازی cucm بصورت کلاستر ( حداکثر 20 سرور) که یک سرور بعنوان Publisher عمل میکند
سیستم تلفنی الستیکس
از مرکز تلفن های محبوب و open source میتوان به الستیکس اشاره نمود. الستیکس (Elastix) سیستم تلفنی کدباز بوده که بر پایه استریسک بوجود آمده است. استریسک یک سیستم تلفنی کدباز بوده که ابتدا توسط Digium بوجود آمده و توسعه داده شده است. استریسک بر روی لینوکس و یونیکس پیاده سازی شده و نیاز به سخت افزار خاصی جهت راه اندازی نمیباشد. سیستم تلفنی الستیکس دارای قابلیت های کاملی میباشد و با نصب و پیاده سازی اصولی این IPPBX بسیاری از نیازهای ویپ درون و برون سازمانی ما برطرف خواهد شد. واسط کاربری الستیکس freepbx بوده که وب بیس میباشد و بوسیله آن به راحتی میتوان به الستیکس متصل شده و آن را مدیریت و تنظیم نمود. راه اندازی elastix هم روی سرور فیزیکی امکانپذیر است و هم بصورت ماشین مجازی که طبق شرایط موجود در دیتاسنتر قابل پیاده سازی میباشد.
مشخصات سخت افزاری سرور الستیکس بر اساس پارامترهایی مانند تعداد تماس هاس همزمان، تعداد داخلی ها، ضبط مکالمات تلفنی، و تعداد خطوط تلفن (شهری) تعیین میشوند. در سرور الستیکس محدودیتی برای تعداد داخلی ها وجود نداشته که این خود یک مزیت بزرگ محسوب میشود. سیستم تلفنی elastix برای ارتباط با خارج از شبکه یعنی خطوط شهری از گیت وی های ویپ ویا کارت های تلفنی که در دو نوع E1 و یا آنالوگ FXO موجود میباشند استفاده میکند. به این منظور یک کارت تلفنی که دارای پورت FXO میباشد خریداری میشود و روی سرور الستیکس نصب میشود و خطوط تلفن آنالوگ به پورتهای FXO آن متصل میشود.
کارت تلفن FXO/FXS اپن وکس
قابلیتی در کارت های تلفنی وجود دارد که دارای چیپ سخت افزاری خاصی با نام DSP می باشند که کیفیت مکالمات را بهبود بخشیده و حالت اکو را از صدا حذف می کند. به این قابلیت Echo Canceller نیز میگویند. این کارت ها معمولا با اسلات PCI PCI-E یا عرضه می شوند و با تعداد پورت های مختلف جهت اتصال خطوط آنالوگ شهری طراحی و عرضه شده اند. البته نوع E1 این نوع کارت ها نیز موجود بوده و به ازای هر پورتE1 روی کارت مزکور 30 تماس همزمان قابل دریافت می باشد. از برند های معروف کارت تلفنی می توان به سنگوما (Sangoma) و اپن وکس (Openvox) اشاره نمود.
خدمات نصب و راه اندازی مرکز تلفن Cisco CUCM
- نصب و راه اندازی راهکار CUCM سیسکو
-
راه اندازی قابلیت چت و انتقال فایل شبیه یه تلگرام
-
اتصال خطوط تلفن شعبات سازمانها به هم
-
راه اندازی خطوط شهری SIP,E1 و خطوط FXO
-
راه اندازی IVR
-
راه اندازی ضبط مکالمه برای داخلی ها
-
پیاده سازی Cisco jobber
-
راه اندازی voice mail و فکس سرور تحت وب
-
راه اندازی کنفرانس ویدئویی با CMS یا Webex